Ochotnicze stra?e po?arne podczas dzia?a? ga?niczych rzadko u?ywaj? piany. Wiele OSP bowiem nie posiada odpowiedniego sprz?tu do wytwarzania i podawania piany, rzadko?ci? jest te? wyposa?enie ochotników w dostateczne ilo?ci ?rodków pianotwórczych. Wi??e si? to niew?tpliwie ze szczup?o?ci? ?rodków finansowych na ochron? przeciwpo?arow?, jakimi dysponuj? samorz?dy lokalne. Niemniej cz??? OSP, zw?aszcza wchodz?cych w sk?ad KSRG, z powodzeniem wykorzystuje podczas pewnych zdarze? pian? ga?nicz?. Id?c za przyk?adem chcia?oby si?, aby coraz wi?ksza liczba jednostek stosowa?a w dzia?aniach ?rodki o wy?szej w wielu sytuacjach skuteczno?ci.

     Dzia?anie ga?nicze piany mechanicznej, która jest silnie spienion? mieszanin? wody, ?rodka pianotwórczego i powietrza, polega na pokryciu warstw? izoluj?c? powierzchni p?on?cego materia?u i odci?cia dop?ywu powietrza. Pozbawione dost?pu powietrza (a wi?c tlenu), ognisko po?aru musi zgasn??. Inne walory ga?nicze piany, to obni?anie temperatury p?on?cego materia?u, a tak?e t?umienie p?omieni.

     Chc?c uzyska? odpowiedni efekt ga?niczy musimy podawa? pian? o odpowiedniej g?sto?ci. Piana zbyt g?sta nie rozp?ywa si? dobrze po gaszonej powierzchni, za? zbyt rzadka mo?e nie by? odpowiednio spoista i nie tworzy? szczelnej warstwy pokrywaj?cej gaszony materia?. Pian? wykorzystujemy do dzia?a? o ró?nym charakterze, a w zwi?zku z tym potrzebne s? nam ró?norodne cechy piany. Mo?emy je uzyska? stosuj?c szeroki zakres spienienia. W zale?no?ci od liczby spienienia (a wi?c: stosunku obj?to?ci piany do ilo?ci wodnego roztworu ?rodka pianotwórczego, zu?ytego do wytworzenia piany) rozró?niamy trzy rodzaje pian ga?niczych:

• piana ci??ka (o liczbie spienienia do 20)


• piana ?rednia (o liczbie spienienia od 20 do 200)


• piana lekka (o liczbie spienienia powy?ej 200)

     Liczba spienienia ma ?cis?y zwi?zek z ci??arem w?a?ciwym piany, który z kolei wp?ywa na zakres stosowania. Dla nas, stra?aków, wa?ne jest, na jak? odleg?o?? mo?emy pian? podawa?. Badania i praktyka wykazuj?, ?e pr?d piany ci??kiej mo?emy skierowa? na ?ród?o ognia na odleg?o?? 20 metrów w poziomie i ok. 13 m w pionie. Przy wykorzystaniu dzia?ek samochodowych rzut piany mo?e wynie?? ok.60 m. Rzut piany ?redniej z wytwornicy mo?e ju? co najwy?ej wynie?? od 2 do 6 metrów. Piana lekka natomiast rozchodzi si? bezpo?rednio z wylotu r?kawa agregatu pianowego. O ile wraz ze wzrostem liczby spienienia zmniejsza si? odleg?o?? rzutu piany, o tyle zwi?ksza si? jej ilo?? (jej obj?to??). Dlatego te? pr?dami piany ci??kiej b?dziemy dzia?a? w natarciu lub obronie na konstrukcje budynków, np. ?ciany, pian? ?redni? wykorzystamy do pokrywania przede wszystkim powierzchni p?on?cych zbiorników z cieczami, za? przy wykorzystaniu piany lekkiej b?dziemy wype?nia? p?on?ce pomieszczenia, np. piwnice.

     Mówi?c o gaszeniu pian? trzeba wskaza? tak?e jej wady. Przede wszystkim pami?tajmy o tym, ?e zawiera ona wod? nie destylowan?, a wi?c jest przewodnikiem pr?du elektrycznego. Zawarto?? wody sprawia tak?e, ?e nie wolno stosowa? piany do gaszenia materia?ów chemicznych reaguj?cych z wod?. Piana wykazuje te? brak trwa?o?ci w kontakcie z cieczami spolaryzowanymi takimi jak: etanol, metanol, aceton czy etery.

     Zasady podawania pr?dów piany. Podaj?c pr?dy piany nale?y uwzgl?dni? podstawowe zasady:

• Grubo?? warstwy piany powinna zale?e? od rodzaju p?on?cego materia?u i orientacyjnie wynosi?:


• dla cia? sta?ych - do 10 cm,


• dla cieczy (zale?nie od temp. zap?onu) - od 10 do 20 cm


• dla dzia?a? w obronie - od 5 do 7 cm


• Podobnie jak w przypadku wody, piana powinna by? u?o?ona w natarciu w strefie spalania , w obronie za? w pasie przyleg?ym do czo?a po?aru,


• W przypadku gaszenia cieczy palnych nale?y pami?ta?, aby:


• przed rozpocz?ciem gaszenia uzyska? w?a?ciw? g?sto??


• nie wbija? piany w g??bsze warstwy cieczy


• podawa? pian? na ?cianki zbiornika, by nast?powa?o ?agodne sp?ywanie piany na powierzchni? cieczy

     Gasz?c rozlane lub rozlewaj?ce si? ciecze pian? podajemy zakosami, spychaj?c p?omienie na siebie.

     Podczas gaszenia cia? sta?ych operujemy pr?dem od swojej strony tak, aby pokry? ca?? p?on?c? powierzchni?. ?ciany pionowe pokrywamy pian? od do?u.

     Przyst?puj?c do gaszenia pian? ?redni? lub lekk? musimy zwróci? uwag? na bezpiecze?stwo ratownika. B?dzie on bowiem dzia?a? w bezpo?rednim s?siedztwie strefy spalania. Nale?y w tym celu wykorzysta? odzie? ?aroodporn? lub zmniejszy? np. za pomoc? pr?dów piany ci??kiej dzia?anie p?omieni i promieniowani cieplnego.

     Do gaszenia powierzchni p?on?cych na przestrzeni otwartej nie stosuje si? piany lekkiej. Wiatr, a tak?e konwekcyjny ruch powietrza mog? powodowa? przemieszczanie si? piany, a tym samym ods?anianie gaszonych fragmentów powierzchni i ponowne pojawianie si? ognia.

     Piana lekka nadaje si? najbardziej do wype?niania przestrzeni p?on?cych pomieszcze?. Du?e ilo?ci (przy wysokiej liczbie spienienia) piany szybko wype?ni? mieszkania, piwnice. Aby unikn?? na skutek wzrastaj?cego ci?nienia w pomieszczeniu cofni?cia si? piany, nale?y wykonywa? otwór odpowietrzaj?cy. Mo?e to by? proste wybicie szyby w górnej cz??ci pomieszczenia. Przed zastosowaniem piany lekkiej nale?y upewni? si?, czy w pomieszczeniu nie przebywa cz?owiek.

     Stosowanie piany nale?y stara? si? ogranicza? w miejscach, gdzie znajduj? si? przedmioty stanowi?ce du?? warto?? materialn? lub kulturow?. Piana bowiem posiada silne w?a?ciwo?ci niszcz?ce i mo?e okaza? si?, ?e straty wtórne s? nie mniejsze ni? wywo?ane po?arem.

?ród?o: Materia?y szkoleniowe dla uczestników kursu podstawowego PSP - Gda?sk 2001